Pólitík í kirkju?

Fátt á betur heima í kirkju en umræða um virkjunarmál. Prestar koma oft inn á slík mál í prédikunum sínum vegna þess að margir textar í Biblíunni leiða til vangaveltna um mann og náttúru – um umgengni manns við náttúru. 

Guðfræðilega vegast á tvenns konar sjónarmið. Annarsvegar það guðfræðilega sjónamið að Guð hafi falið manninum ráðsmennsku á jörðinni og honum beri að skila henni í hendur komandi kynslóða í jafngóðu eða betra ástandi en hún var þegar hann tók við henni. Út frá þessu sjónarmiði má gagnrýna virkjunaráform sem hafa mikil óafturkræf áhrif – sem spilla því sem fyrir er –færa það til verri vegar.

 Hins vegar er það guðfræðilega sjónarmið að frumskylda yfirvalda sé að tryggja það að allir hafi til hnífs og skeiðar – hafi trygga lífsafkomu – geti séð fyrir sér og sínum. Með þessum guðfræðilegu rökum má segja að nauðsynlegt sé að maðurinn leggi jörðina undir sig, breyti henni, framkvæmi, stuðli að öflugu atvinnulífi, farsæld þegnanna. 

Flestir eru á því þ.á.m. lútherskir guðfræðingar að kirkjunni beri að  huga bæði að líkamlegri og andlegri velferð manna og þá einnig umhverfi enda samtvinnað í tilveru manna. Hún hefur líka oft barist fyrir rétti hins fátæka og þeirra sem eru órétti beittir í samræmi við boðskap frelsarans.

Á sama tíma reyna stjórnmálamenn alltaf að halda óþægilegri og gagnrýnni kirkju á mottunni og efast um rétt hennar til að hafa skoðun. 

Þeir hafa líka oft töluvert til síns máls. Prestar hafa tilhneigingu til þess að prédika aðeins út frá annarri hliðinni en eins og rökleiðslan hér að ofan sýnir þá má beita guðfræðilegum rökum á ýmsa vegu. Góður prestur útlistar guðfræðilega fleirri en eitt sjónarmið og leiðir sjálfan sig til niðurstöðu með öllum heiðarlegum fyrirvörum. 

Það gildir þó ekki þegar um líf eða dauða er að tefla eða hraklegt óréttlæti.

Athugasemdir

[Gísli Baldvinsson (IP-tala skráð) 17.2.2008 kl. 21:04]

Vonandi verður pólitík aldrei úthýst úr kirkjunni. Velti frelsarinn ekki um borðum í musterinu?

[Gunnlaugur B Ólafsson, 17.2.2008 kl. 23:30]

Góður pistill. Við búum hér í Mosfellbæ við stjórn sem efast ekkert um drottnunarvald sitt yfir náttúrunni. Mbk.

[Sigurður Þórðarson, 18.2.2008 kl. 05:54]

Ákall til kirkjunnar að beita sér gegn mannréttindabrotum:

http://zeriaph.blog.is/blog/zeriaph/  

[Heidi Strand, 18.2.2008 kl. 07:09]

Takk fyrir góðan pistill og er ég sammála þér. Ég var mjög ánægð að þessi fundur var í kirkju og ég vildi hafa verið þar.

Kveðju frá Danmörku.

[Ingibjörg Álfrós Björnsdóttir, 18.2.2008 kl. 09:09]

Kirkja sem ekki þorir að hafa skoðanir er ekki lengur lifandi kirkja.  Hins vegar á kirkjan ekki heldur að hlaupa blint á eftir öllum tískusveiflum.  Boðskapur kirkjunnar er mjög mikilvægur og tímabær þar sem hann er boðskapur vonarinnar, í veröld þar sem frekar lítið er um von svona almennt. 

Kirkjan verður því að mynda sér vel ígrundaðar skoðanir og vera óhrædd við að setja sér t.d. umhverfisstefnu og jafnvel væri æskilegt að einhvers konar yfirlýsing kirkjunnar í umhverfismálum lægi fyrir.  Lúterskar kirkjur í Bandaríkjunum hafa t.d. sent frá sér yfirlýsingu (declaration) í umhverfismálum og þessa vinnu þarf einnig að vinna hérlendis.

Kirkjan hefur rétt til þess að hafa skoðanir og koma með boðskap sinn inn í hringiðu samtímans.  Þann rétt má aldrei taka frá henni. 

[Magnús V. Skúlason, 18.2.2008 kl. 09:38]

Í mínum huga er það mikilvægast að einmitt prestar átti sig á því, þegar þeir standa í prédikunarstólnum, að þeir vegi og meti þær skoðanir sem uppi eru þegar þeir taka fyrir „dægurflugur“ sem þessar. Það vill hins vegar alltof oft gerast að presturinn, varinn í prédikunarstólnum, þrumi yfir lýðinn sínar persónulegar skoðanir, án þess að söfnuðurinn nái að svara fyrir sig.

Það er rétt að öllum er frjálst að hafa sínar skoðanir og sjálfsagt að kirkjan taki afstöðu í fleiri málum en hún hafi gert og geri það með afgerandi hætti. En hinsvegar þarf að huga að því sem gerist úr prédikunarstólnum því þá er það einungis einstefna prestsins sem ræður og söfnuðurinn fær ekki tækifæri til þess að svara fyrir sig. Þetta gerist alltof oft nú til dags og svíður manni að þurfa að sitja undir misjöfnum skoðunum guðfræðings sem leyfir sér að túlka, jafnvel mistúlka, grundvallaratriði í umræðunni sem myndi t.d. aldrei líðast ef um hefðbundnar rökræður væri um að ræða.