Réttlaust fólk fyrir dyrum úti!

Í dag áttunda apríl er alþjóðadagur Roma fólksins sem við köllum stundum sígauna hérlendis. Víðast hvar eru þeir beittir misrétti  - í Evrópu eru þeir víðast hvar minnihluti sem er níðst á – hagur þeirra borinn fyrir borð.

Þeim er yfirleitt mismunað á vinnumarkaði og skólakerfið vanrækir þá.  Komið hefur á daginn að hærra hlutfall Roma barna en eðlilegt getur talist er í skólum fyrir þroskahefta.

Við vitum að Roma fólkið hefur fallið illa inn í samfélagsskipun þá sem nú þekkist.  Þau leggja meira upp úr fjölskyldulífi, dansi og söng en aðrir.  Vegna þess að þeir smellpassa ekki inn í samfélagsskipanina hafa þeir iðulega orðið afgangs og útundan og hagsmuna þeirra ekki gætt. Klisjurnar vinna gegn þeim og gerir líf Roma oft á tíðum erfitt, bæði þeirra sem reyna að laga sig að samfélaginu og einnig hinna.  Þú lítur út fyrir að vera Roma:  Færð ekki vinnu. Lítur út fyrir að vera Roma: það er komið fram við þig af tillitsleysi og djöfulsskap. Rasismi heitir það.

Hitler strádrap Roma fólkið. Þeir hafa átt erfitt með að fá það inn í sögubækur.

Ég hef komið í hverfi Roma fólks í útjöðrum stórborga sem sendimaður Evrópuráðsins. Eymdin þar er ömurleg. Sérstaklega situr í mér Roma hverfið fyrir utan Kiev. Fullorðna fólkið er án vinnu, krakkarnir ekki í skóla, mörg ekki einu sinni skráð.  Þau fluttu á staðinn í upphafi Sovéttímans til að vinna í verksmiðju sem var svo lögð niður á níunda áratugnum.  Nú reyna borgaryfirvöld að koma þeim í burtu til að geta byggt blokkir.  Roma fólkið býr nefnilega ekki í blokkum það býr í húsum sem það reisti sjálft úr kassafjölum – án þess að hafa lóðaleigusamning. Réttaust fólk úti fyrir dyrum allsnægtanna.

Það komu nokkrir Rúmenskir Roma hingað í fyrra eða hitteðfyrra og spiluðu á hljóðfæri fyrir utan stórmarkaði.  Þeim var vísað úr landi líkt og þeir væru skepnur en ekki menn. Man ég það ekki rétt?

Aðildarviðræður- auðvitað!

Aðildarviðræður einar og sér myndu neyða okkur til að skoða aðferðir okkar og hagsmuni okkar upp á nýtt.  Samfylkingin er eini stjórnmálaflokkurinn sem leggur áherslu á aðlildarviðræður með aðild að markmiði.  Hún er því eini flokkurinn sem býður upp á möguleika á lausnum. Hinir móa bara -  fyrir þeim er framtíðin óbreytt ástand.  Þetta kom vel fram hjá fulltrúum Framsóknarflokks og Sjálfstæðisflokks í sjónvarpsumræðum í gær.

Með krónuna utan ESB

Keppni í heimsku!

,,hann var ekki nískur þar, gyðingurinn, Ísraelsmaðurinn........sagði strákurinn sem lýsir sportinu á Stöð2 Sport. Ísraelsmaður hafði skorað.  Svona klisjuímyndir gagnvart gyðingum myndu, fullyrði ég, hvergi líðast í Vestur Evrópu á alvöru sjónvarpsstöð. Við ættum að taka okkur alvarlega - er ekki kominn tími til - bæði í efnahagsmálum og mannréttindamálum. Sumar klisjur eru saklausar, kannski hvimleiðar, en þessi klisja hefur átt sinn þátt í að viðhalda Gyðingaandúð í heiminum.  Ekki dettur mér í hug að viðkomandi íþróttafréttamaður sé neitt meiri klisjumeistari en aðrir.  Þetta liggur bara í hinni óábyrgu íslensku menningu þar sem menn virðast iðulega vera að keppa í heimsku.

Eva Joly og moggískar fyrirsagnir

Í fermingarveislunni talaði fólk um að Mogginn veldi neikvæðar fyrirsagnir um allt er snerti Evu Joly, franska rannsóknardómarann.  Æsta konan sem sat á móti mér taldi að Mogginn væri byrjaður að þóknast nýjum eigendum. Ég fann það greinilega á fólkinu að það er ekki tilbúið til að kaupa flokksblað. Frekar en venjulega lagði ég ekki orð í belg en ég styð alla þá sem vilja rannsaka bankahrunið almennilega.

Út af með hægri menn!

Anders Fogh Rasmussen er hægri maður í danskri og evrópskri pólitík.  Arfleifð hans er fyrst og fremst gölluð innflytjendalöggjöf sem hægri sinnaðir Íslendingar gerðu að sinni. Er ekki tími þeirra liðinn? Hvort sem litið er til Ameríku, meginlands Evrópu eða þá Íslands eru þeir á leiðinni á bekkinn. Og eiga einhvern veginn skilið að vera þar. Ég hef samúð með málstað Tyrkja. Veljum manneskju sem sameinar, ekki manneskju sem klýfur.Manneskju skilnings, ekki manneskju hroka. Hvernig væri annars að fá konu í þetta starf.

Ekki samstaða um framkvæmdastjóra NATO

Þöggun í málfrelsi — Krafa um heiðarleika

 Sjötta grein guðfræðinganna átta sem birtist í Morgunblaðinu síðasta sunnudag!

Að undanförnu höfum við orðið vör við höft og hindranir af ýmsu tagi. Til dæmis kvarta margir sáran undan gjaldeyrishöftunum. Í umróti síðustu mánaða er þó eitt haft sem hefur rofnað hjá fjölda fólks. Það er tunguhaftið. Í kreppunni vöknum við til vitundar um mikilvægi málfrelsis — formlegs og óformlegs til að tjá hugmyndir, hugsjónir og gagnrýni.

Þúsundir hafa tjáð sig í mótmælum, á fundum og með blaðaskrifum. Mikilvægt er að þessi skoðanaskipti haldi áfram og verði ríkulegur þáttur í samfélagi okkar. Það er grundvallaratriði farsællar þróunar að fólk haldi áfram að tjá sig og hafi til þess margvíslega möguleika.
Þessi kraftmikla tjáning er mikil breyting frá því sem var á útrásartímanum. Þá var ákveðið frelsi lofsungið, frelsi viðskipta og markaðar sem birtist í óheftu flæði fjármagns frá þjóðinni til hinna fáu. Gagnrýni var aftur á móti ekki alls staðar velkomin. Almenn skoðanaskipti voru ekki nægilega ríkuleg. Opinberri umræðu var stýrt af valdamiklum en oft ósýnilegum aðilum. Ákveðin pólitísk átakamál voru „ekki á dagskrá“. Ekki var tekið mark á sjálfsögðum varnaðarorðum. Í öllu frelsinu ríkti í raun og veru ekki frelsi.

Hornsteinn lýðræðissamfélags

Málfrelsi er frelsi manns til að tjá skoðanir sínar í orðum eða verkum, í ræðu, riti, myndlist, með ýmis konar táknrænum gjörningum eða á annan hátt. Málfrelsi er einn af hornsteinum lýðræðissamfélags og er lykilatriði í Mannréttindasáttmála Evrópu og Mannréttindayfirlýsingu Sameinuðu þjóðanna en í 19. grein hennar segir svo: „Allir skulu frjálsir skoðana sinna og að því að láta þær í ljós. Felur sá réttur í sér frelsi til að hafa skoðanir óáreittur og að leita, taka við og miðla upplýsingum og hugmyndum með hverjum hætti sem vera skal og án tillits til landamæra.“
Tjáningarfrelsi eru ætíð settar skorður og í lýðræðisríkjum eru þær oftast hugsaðar til verndar einstaklingum eða minnihlutahópum. Fyrst og fremst er um að ræða bann við hatursáróðri í garð þjóðfélagshópa vegna uppruna, litarháttar, trúar eða af öðrum sambærilegum ástæðum.
Í mörgum löndum Evrópu er til dæmis refsivert að afneita helförinni. Þá er meiðyrðalöggjöf við lýði meðal annars hér á landi sem setur málfrelsi vissar skorður. Víða liggur líka bann við því að hæðast að trúarbrögðum eða öðru sem fólki er heilagt. Flestir eru á því að málfrelsi verði að setja slíkar hömlur en menn greinir á um hvar draga skuli mörkin.

Átök um hvað megi í þessu efni eru jafngömul þekktri sögu okkar. Sókrates hélt fram málfrelsi og benti á að valdið væri ekki rétturinn. Hann hafnaði þar með gagnrýnislausri hlýðni við lög og þjónkun við hinn sterka og volduga. Jesús Kristur var talinn vanvirða guðstrú með orðum sínum og athæfi. Hann hikaði ekki við að ganga gegn valdi sem hefti og kúgaði fólk. Hann frelsaði fólk undan ósýnilegu þöggunarvaldi síns tíma. Þar sem hann var fengu raddir fólks að hljóma.

Þöggun

Tæpast er það samfélag til þar sem þeir sem tjá sig opinskátt um það sem kemur valdhöfum illa gjaldi ekki fyrir. Gagnrýnin tjáning getur til dæmis skert möguleika fólks til starfs en einnig eðlilegan framgang fólks í starfi. Af þeim sökum er nauðsynlegt að samfélagið sé opið og gagnsætt sem og að ráðningar í störf séu faglegar. Heilbrigðu samfélagi er nauðsyn á að tryggja að hinn veiki geti gagnrýnt hinn sterka, hinn valdalausi hinn valdamikla án þess að þurfa að óttast um hag sinn og sinna.

Í flestum samfélögum gætir bælingar á frjálsri tjáningu sem komið getur fram í sjálfsritskoðun einstaklinga eða því að utanaðkomandi aðilar gefa þeim merki um að gæta sín, hugsa sig um, þegja. Slíkt kallast þöggun. Þöggun er ekki aðeins bæling heldur einnig frelsisskerðing og kúgun. Í henni felst að einstaklingar fá ekki notið stjórnarskrárbundins tjáningarfrelsis síns sem er grundvallarþáttur mannréttinda. Á útrásartímanum varð þöggun hluti af daglegum veruleika. Sjónarmið sem brutu í bága við heimsmynd hagvaxtar og neyslu voru bæld. Vald þöggunarinnar smitaðist einnig um stofnanir samfélagsins — jafnvel þær sem leita eiga sannleikans, afhjúpa ranglæti, veita aðhald og leggja grunn að frelsi, verja það, efla og viðhalda. Má þar nefna menntakerfið, réttarkerfið og fjölmiðla. Kirkjan er þar heldur ekki undan skilin.

Ranglæti þöggunarinnar verður að afhjúpa og vinna gegn því. Mikilvægt er að muna að þjóðfélag þöggunar verður þjóðfélag spillingar. Þjóðfélag spillingar viðheldur þöggun og finnur upp reglur sem koma í veg fyrir gagnsæi.

Róttækara uppgjör

Eitt af mikilvægustu hlutverkum okkar á þeim umbrotatímum sem þjóð okkar lifir er að verja tjáningarfrelsi og nýta það til góðs. Við eigum að beita frelsi okkar gegn valdinu svo vitnað sé til Sókratesar en virða tilfinningar annarra ekki síst þeirra sem teljast minnimáttar.

Til þess að íslenskt samfélag komist á réttan kjöl þarf róttækara uppgjör en við höfum séð hingað til. Virkt tjáningarfrelsi er lykilatriði í því sambandi. Krafan um heiðarleika er orðin svo sterk að spillingaröfl geta ekki lengur athafnað sig í friði og ró. Spurningin er bara hve mikið þau skemma út frá sér áður en þau verða endanlega rekin út úr helgidóminum.

Við verðum að tryggja gagnsæi og upplýsta umræðu um þann vanda sem við glímum við. Ljósið sem lýsir okkur fram á veginn þarf þó fyrst að ná inn í öll skúmaskot. Við verðum að geta treyst því að umræðan haldi áfram þangað til því marki er náð.

Anna Sigríður Pálsdóttir
Arnfríður Guðmundsdóttir
Baldur Kristjánsson
Hjalti Hugason
Pétur Pétursson
Sigrún Óskarsdóttir
Sigurður Árni Þórðarson
Sólveig Anna Bóasdóttir

Dagur ólíkur öðrum stjórnmálamönnum

Ég hef tekið eftir því að Dagur getur raðað upp allt að 10-12 forsendum
áður en hann kemur með línuna sem bindur allt saman.  Hvert svar hefur
því tilhneigingu til að verða eins og vel hugsuð blaðagrein. Mörgum
líkar þetta ekki - eru ekki þjálfaðir í  því að einbeita sér. Vanir
teiknimyndum, fótbolta og stjórnmálamönnum sem geta aðeins komið með
eina til þrjár forsendur án þess að missa þráðinn.

Vagn tímans (gömul grein með endurskoðað niðurlag - birtist í Smugunni)

Það þarf ekki annað en að hafa fylgst með þróun mála á Íslandi og í Evrópu með öðru auganu til þess að sjá að aðild Íslands að Evrópusambandinu er óhjákvæmileg.  Og það mun verða mikið gæfuspor fyrir íslenska þjóð sem á samleið með öðrum þjóðum Evrópu.  Lífskjör munu stórbatna við inngöngu í ESB og mannréttindaumhverfi verða betra og öruggara.  Ýmsir sérhópar berjast með oddi og egg gegn aðild þar á meðal  bændaforystan.  Barátta hennar gegn aðild er hún í raun og veru barátta gegn því að við lögum okkur að framtíðinni því að ofurtollar á innfluttar landbúnaðarvörur munu hverfa á næstu misserum m.a. að kröfu sjávarútvegisins sem mun að óbreyttu missa aðgengi sitt að mörkuðum í Evrópu. Náist góðir samningar við inngöngu gæti byggð eflst víða um land sérstaklega á landssvæðum fjarri Reykjavík.

Auðlindir áfram á sínum stað

Andstæðingar hafa afvegaleitt umræðuna og útbreitt þann misskilning að við aðild töpuðum við yfirráðum yfir auðlindum okkar. Ekkert slíkt mun gerast – þetta er ekki sameignarbandalag. Við munum ekki eignast neitt í ánni Rín og þjóðverjar ekkert í Þjórsá.  Við munum engan jarðhita eignast á meginlandinu og íbúar þar engan hér – ekkert frekar en nú er.  Við verðum auðvitað að passa upp á sjávarútveginn eins og annað en svo gæti farið í aðildarviðræðum að raunverulegt eignarhald á auðlindinni kæmist nær íslensku þjóðinni en nú er.

Sjálfstæðisflokkurinn virtist vera að skynja kall tímans í Bjarna Benediktssyni og Þorgerði Katrínu Gunnarsdóttur.  Með landsfundarályktun sinni virðist mér hins vegar  að flokkurinn sé að mála sig út í horn.  Þjóðernissinnuð rök virðast hafa orðin ofaná og sennilega óttinn við að missa tökin á íslensku samfélagi.

Valkosturinn er framtíðin

Með stífan taum í Evrópumálum verður Sjálfstæðisflokkurinn enginn valkostur fyrir Samfylkinguna sem mun fá Vinstri græna  til þess að fara a. m.k. í þjóðaratkvæði um hvort semja skuli. Innan Vinstri grænna eru stöðugt fleirri mannréttindasinnar að koma auga á það (að mínu mati) að með þátttöku munu mannréttindaumhverfi hér verða betra og öruggara og regluverk í sambandi við náttúruvernd öruggara og betra. Þetta eru þættir sem Sjálfstæðismenn hafa engan áhuga á.  Innganga í ESB er að mínu mati farsælasta leiðin fyrir íslenska þjóð til þess að tryggja sjálfstæði hennar og velferð og aðeins þeir sem gera sér að einhverju leyti grein fyrir því munu halda um stjórnartaumana í náinni framtíð.

Hinn kosturinn að standa utanvið á einfaldlega enga framtíð fyrir sér. Við verðum að hafa vit á því að stökkva á vagn tímans.

Eftirsjá að Ingibjörgu Sólrúnu!

Ítarefni við ræðu Ingibjargar ætti að vera grein guðfræðinganna átta þar sem fjallað er um siðrof í islensku samfélagi.  Ræða Ingibjargar var góð eins og búast mátti við. Það er mikil eftirsjá af Ingibjörgu í íslenskum stjórnmálum.  Hún var einn hæfasti stjórnmálamaður aldamótaáranna. Ingibjörg Sólrún talar eins og vitiborin manneskja og getur stjórnað líka.  Hún reiddi hátt til höggs og ætlaði að hnekkja veldi íhaldsins á Íslandi og hefur síðan hún akvað að fara úr borgarstjórastól yfir á Alþingi orðið fyrir hörðum árásum. Munurinn á henni og Davíð, þó bæði væru sterk, var að menn lyppuðust niður fyrir Davíð (Framsóknarmenn t.d.) en þorðu í Ingibjörgu, konuna.

Siðrof í íslensku samfélagi

Margir flottir fótboltamenn og konur frá Hornafirði!

Frá Hornafirði hafa margir ágætir knattspyrnumenn og konur  komið svo sem landsliðskonurnar Embla Grétarsdóttir, Rósa Steinþórsdóttir og Ásgerður Hildur Ingibergsdóttir og landsliðsmaðurinn Ármann Smári Björnsson sem nú er valinn í landslið fyrir leikinn gegn Skotum. Þá má nefna menn sem hafa verið í eða við unglingalandsliðin svo sem bæjarstjórann Hjalta Þór Vignisson, Pálmar Hreinsson og nú síðast Franz Elvarsson.  Sjálfsagt gleymi ég einhverjum sem ætti heima í þessum hópi. Albert Eymundsson var t.d. einu sinni mjög frambærilegur knattspyrnumaður.  Það er athyglisvert hvað það koma margir góðir fótboltamenn og konur ekki síður, frá Hornafirði. Sennilega gagnast þarna sömu eiginleikar og nýttust vel í að vaða jökulvötn og gott uppbyggingarstarf var unnið í ungmennafélaginu Sindra ekki síst á fyrri árum. Vonandi verður þarna framhald á.