Örlagaríkt ár?

Óska þeim sem rata hér inn gleðilegs árs og friðar. Bæði bloggvinum mínum og öðrum þeim sem kíkja inn. Einnig þakka ég þeim sem skrifa athugasemdir jafnt þeim sem gera það til þess að vera kumpánlegir og einnig þeim sem eru lítt sammála og vilja rökræða.  Ég þakka meira að segja einnig þeim sem hreyta í mig, mér þykir svolítið til um þá líka þó mér hafi stundum liðið óþarflega illa yfir gásleysislegum kommentum þeirra.  Þeir hafa á vissan hátt agað mig,  gert mig kurteisari í eigin færslum og hjálpað til að mynda skráp sem hefur þykknað á árinu. Sjálfur viðurkenni ég það að ég ydda svolítið skoðanir mínar kannski í þeim tilgangi að ná athygli einhverra.

Óska ykkur öllum gleðilegs árs og vonast eftir uppbyggjandi samskiptum á næsta ári.  Árinu sem mun breyta okkur öllum. Þetta verður merkilegt og viðburðaríkt og etv. örlagaríkt ár.

Dalur dauðans!

Í Skotlandi er dalur sem ber nafnið dalur dauðans.  Þar var áður blómleg byggð bænda sem ræktuðu allt mögulegt.  Nú drekka þeir sig fulla um helgar í nálægu þorpi og mæla þorpsgötuna, lifa á styrk frá Evrópusambandinu – svæði þeirra var metið kalt og engan fengu þeir styrkinn til áframhaldandi ræktunar, aðeins styrk til að hætta.

Þetta sagði mér bóndi í röðinni í Bónus áðan og hafði miklar áhyggjur. Hann eins og ég taldi miklar líkur á því að við yrðum komin í ESB fyrr en varir.

Því spyrjum við:  Hver eru samningsmarkmið bændasamtakanna.  Ætla þau að gera eitthvað annað en að spyrna við fótum?  Ennfremur má spyrja.  Var það ESB sem drap dalinn eða var það nútíminn með sínum hraða, samgöngum, opnu landamærum, hagkvæmniskröfum? Túlípanar vaxa jú miklu hraðar í Hollandi en í Skotlandi.

Kannski verður Ísland skilgreint sem heitt svæði og ylræktarbændum íslenskum sköpuð stórkostleg skilyrði. Hver veit?

Mikilvægt starf prestanna!

Það er í tísku að tala niður til starfa presta í bloggheimum.  Það gera iðulega ungir kálfar með mikið fjör og mjóa leggi en litla reynslu af lífinu. Prestar mynda e.k. öryggisnet í samfélaginu kallaðir til þegar erfiðleikar steðja að, þegar fólki líður illa, þegar hörmungar dynja yfir, þegar fólk deyr.  Starf prestanna að þessu leyti þekkja flestir þeir sem einhverju lífsspiki hafa safnað og öfunda þá ekki. Að auki fást prestar við messuhald og annað slíkt eins og flestir þekkja – þeir eiga sjaldan frí – sumir segja aldrei. Erfitt er að samræma starf prestsins eðlilegu fjölskyldulífi. 

Ekkert fólk er á trúarbragða. Íslendingar eru kristnir og hafa verið í þúsund ár og það er ekkert að breytast. Þjóðkirkjufyrirkomulaginu má breyta en það hefur þó sína ótvíræðu kosti t.d. prestanet um land allt.  Kristnir menn þ.e. lútherskir, kaþólskir og aðrir mættu sameinast undir einu neti. Munurinn milli þeirra er bitamunur en ekki fjár.

Hinn íslenski ófriður!

Mestanpart hafa Íslendingar  borist á banaspjótum síðan þeir flæmdu héðan friðsama írska munka. Síðan kom smá friður meðan landið var að fyllast. Þá löng öld ófriðar og ofbeldis- kennd við Sturlunga.  Eftir að landið komast undir erlend yfirráð hóf fámenn íslensk yfirstétt bænda, kaupmanna og embættismanna að kúga illa klædda og hungraða alþýðu manna.  Þjóðinni var haldið í ánauð vistarbands og úrelts hugunarháttar fram á 20. öldina (hver man ekki sjónvarpsþætti Baldurs Hermannssonar). Um leið og hyllir undir fullveldið logar landið í heiftúðugum deilum um fyrirkomulag (uppkastið etc.).  Á þriðja og fjórða og fimmta  tug aldarinnar tókust á heldur rislitlir stjórnmálamenn, komu sér fyrir í skotgröfum sem enn liggja grafnar um landið þvert og endilangt og upp úr þeim gjósa trúarjátningar flokkshollustunnar.  Um miðja öldina rifnar þjóðin í tvennt út af inngöngunni í Atlanshafsbandalagið og fnykurinn af pólítísku hatri allan síðari hluta aldarinnar er stækur.  Á nýrri öld grafa menn skotgrafir út af inngöngunni í ESB og það eina góða við það er að það gæti skemmt hinar gömlu grafir – og bankahrunið - næstum gjaldþrot þjóðarinnar - og hvernig haldið er á á þeim málum öllum gæti enst okkur til ófriðar langt fram á öldina þegar rykið verður löngu sest eftir hina tiltölulega saklausu aðgerð að ganga í ESB.

Hver segir að hér sé leiðinlegt að vera?

Að koma Hitler inn í umræðuna!

Það er sjálfsögð regla í stjórnmálaumræðun sem allir hugsandi ættu að tileinka sér.  Að sækja aldrei í stjórnmálaumræðu samlíkingar eða samjöfnuð við Hitler eða nokkuð það sem viðkemur stjórnartíð hans. Það bætir enga umræðu og er tæpast sæmandi.  Það er eiginlega sorglegt að fyrrum ritstjóri hins virðulega blaðs Morgunblaðisins skuli grípa til þess í jafn hversdagslegri umræðu  og þeirri hvort Ísland ætti að ganga í ESB (á evrópunefndarsíðu Sjálfstæðisflokksins). Það er einfaldlega ekki sæmandi en atburðirnir í Evrópu á dögum Hitlers voru með þeim sorglegustu í gjörvallri mannkynssögunni.  Það horfir svo sannarlega ekki vel fyrir umræðunni í Sjálfstæðisflokknum að menn skuli vera búnir að troða Hitler inn í hana og það á sjálfum jólunum. Hvernig verður hún þegar Þorrinn nálgast?

Góð prédikun biskups!

Býsna glúrin prédikun biskupsins við aftansöng í Sjónvarpinu. Útrás stóð yfir í Betlehem og ekki pláss þar nema fyrir þá auðugu og fjölskyldan fátæka hraktist í fjárhús.  Biskupinn sagði aðstæður væru ekki alltaf upp á það besta – jólin kæmu samt alltaf. Jafnvel þó sorg, söknuður og tómleiki hefðu sett svip sinn á aðdragandann.

Hann benti á að bak við myndina sem guðspjallið drægi upp hefði síður en svo  verið neinn fullkomleiki heldur erfiðleikar. Biskup benti á að einn af lærdómum jólaguðspjallsins væri sá að við værum öll upp á aðra komin- stundum-  og að afl og auður væri ekki málið- heldur mildi og mannúð. Enn væru það – líkt og fyrrum þeir snauðu og varnarlausu sem mest þjáðust í veröldinni. Þetta var ágæt prédikun – reyndar prýðileg. Gagnrýni hans á atburði síðustu missera á Íslandi greinileg og sett í guðfræðilegt gott samhengi.

Óska öðrum góðra daga!

Enn er aðeins aðfangadagur og margt kallar enn á.  Klukkan sex er hins vegar heilagt að okkar siðvenju.  Klukkan sex hefst nýr sólarhringur að gyðinglegum hætti. Hefst klukkan sex, byrjar að kvöldi. Þetta prófum við á aðfangadegi og gamlársdegi -þannig mótar menningin líf okkar.

Óska þeim sem halda jólin hátíðleg gleðilegra jóla. Óska öðrum góðra daga. 

Heitum á heilagan Þorlák!

Í dag er Þorláksmessa heitin eftir Þorláki biskupi Þórhallssyni sem var biskup í Skálholti á 12. öld og Þorlákshöfn heitir eftir, en Þorlákshöfn er lítill en fallegur bær við suðurströnd Íslands. Sagan segir að Þorlákshöfn sem þá var útróðrabýli, hafi heitið Elliðahöfn en bóndinn og áhöfn hans hafi heitið því að nefna bæinn eftir Þorláki helga næðu þeir landi en vegna landnyrðings hrakti þá fjær landi með hverju áratogi (minnir á þá sem eru að borga af húsnæðislánum, fólk færist fjær því að greiða þau upp með hverri afborgun, hvernig væri að heita á Þorlák helga?). Ekki þarf að botna söguna því bærinn heitir nú Þorlákshöfn.

Þorlákur var sem sagt góður til áheita og varð enda dýrlingur. Skemmtilegasta áheitasagan af honum er sú er hann var á vísitasíuferð fyrir Austurlandi á bátskektu og gekk ferðin seint vegna mótvinds. Þeir húskarlar biskups réru þó eins og þeir gátu. Rennir þá fram úr þeim bátur á mikilli ferð mót öldum og vindi og skilja þeir biskup og biskupsmenn ekki hverju sætir og  kalla til þeirra:  Hvernig farið þið að þessu og svarið greindu þeir með naumindum þegar bátur skreiðaði hjá: Við hétum á Þorlák helga - hvað annað? 

Heita má á heilagan Þorlák t.d. með því að heita á Þorlákskirkju. 

 

Af Jesú Kristi, bókstafstrúarmönnum og jólasveinum!

Mjög misjafnt er hvort að kristnir menn trúa fæðingarfrásögu Biblíunnar  bókstaflega eða ekki. Fyrir sumum er hún sönn í smáatriðum. Fyrir öðrum helgisögn, tjáning þess fallega boðskapar að Guð sendi son sinn í heiminn. Fæstir kristnir menn trúa bókstaflega hverju orði í Biblíunni.  Fyrst og fremst leggja þeir upp úr þeim textum í Gamla Testamentinu þar sem sagt  er fyrir um Jesú Krist og texta í Nýja Testamentinu túlka þeir út frá kærleiksboðorði Krists. Þá hafa guðfræðingar reynt að finna út hvað er haft beint eftir Jesú Kristi og lagt mikið upp úr slíkum textum.

Alltaf eru til bókstafstrúarmenn svokallaðir sem trúa öllu eins og nýju neti, hverjum einasta texta í Biblíunni.  Bókstafstrúarmenn geta verið sjálfum sér og öðrum hættulegir.

Fréttir um að anglikanskir prestar hafi áhyggjur af því að kristnir menn í Bretlandi trúi ekki hverju orði í Biblíunni eru í besta falli misvísandi. Anglíkanskir prestar flestir hverjir eru ekki bókstafstrúarmenn. Þeir geta hins vegar haft áhyggjur af því ef bresk ungmenni þekkja jólasveinana betur en Jesúbarnið.  Það kemur þeim þó varla mikið á óvart.

Ofstæki bændaforystunnar!

Bændaforystan er á rangri braut. Hún berst gegn því sem verður með kjafti og klóm. Í stað þess að fjalla um samningsmarkmið okkar þegar kemur að landbúnaði hellir hún yfir bændur vitleysu eins og þeirri að Íslendingar missi yfirráð yfir auðlindum sínum, missi fullveldi sitt og landbúnaður leggist jafnvel af gangi Ísland í ESB (Bændablaðið 22. tölublað 2008).

Landbúnaðarforystan á að fara að dæmi Sjávarútvegsins og slípa til samningsmarkmið.  Það er vitræn vinna sem stuðlar að hag landbúnaðarins ef við förum inn í ESB.  Þetta er það sem forsvarsmenn sjávarútvegsins eru í óða önn að gera. Náist ekki viðunandi niðurstaða í samningum er ástæða til að leggjast á móti.

Allar líkur eru á því að Ísland gangi í ESB.  Það er líka tvímælalaust skynsamlegt.  En hvort sem við höldum þangað eða ekki munu tollar lækka á landbúnaðarafurðum. Alþjóðlegir samningar hníga allir í þá áttina.  Mikil aðlögun að þessum alþjóðlegu kröfum er framundan hér sem annarsstaðar. Góður inngöngusamningur um aðlögun að þessum nýja veruleika gæti verið besti kosturinn fyrir íslenskan landbúnað.  Slagorð eins og þau að Ísland muni missa yfirráð yfir auðlindum sínum og tapa sjálfstæði sínu eru hreinlega ekki sæmandi.

Farið að vinna.  Hættið að safna að ykkur Skandinövum sem voru alltaf á móti ESB. Bændum í Finnlandi, Svíþjóð og Danmörku hefur yfirleitt farnast vel innan ESB sérstaklega í þeim greinum sem höfðu forystumenn sem áttuðu sig á þeim breytingum sem urðu.

Ég hef alltaf haldið upp vörnum fyrir bændur og bent á að þeir hafi ekki verið á móti símanum heldur loftskeytum.  Ég hallast hins vegar að því eftir lestur síðasta Bændablaðs að ef núverandi forysta hefði verið þá hefði hún reynt að fylkja bændum gegn símaáformum Hannesar Hafstein. Slíkt er ofstækið.